Siedem…

Na początek – link do rzeczonego artykułu. A teraz lecimy.

Zdania na temat Windows Vista są podzielone. Niektórzy uważają, że to dobry system. Pozostali mieli okazję popracować na Linuksie lub Mac OS/X… lub mają za słaby sprzęt (na przykład mniej niż 2GB RAMu…). Trzeba przyznać, że Vista, szczególnie w porównaniu do XP, zbyt dobrze przyjęta nie została – nie jest bowiem prawdą, że poprzednie Okienka początkowo również przywaliły z byka w betonowy mur. Artykuły zaraz po premierze były bardzo pochlebne, może za wyjątkiem kwestii wymagań. A to przecież nic w porównaniu do ilości argumentów wysuwanych przeciw Viście zarówno przed jak i po jej premierze. Nie mówiąc już o tym, że na XP wszyscy przesiedli się bardzo szybko i nie trzeba nas było do tego zmuszać batem w postaci „nowego” DirectX na wyłączność, na dodatek wmawiając nam, że jest coś, co DX10 umie a DX9c nie. Natomiast „Perspektywa” rozpędza się nawet wolniej od Playstation 3, zaś jej niezawodność można w sumie porównać do XBoksa 360, choć w tej kwestii żaden Windows nie pokazał się jeszcze z naprawdę dobrej strony. Jak więc widać Vista to takie wszystko w jednym – wymagania jak Crysis, szturm na rynek niczym PS3, niezawodność najnowszego Xboksa a w bonusie drobne kłamstewka i rolowanie graczy w temacie biblioteki DirectX 10. Uff, udało mi się w kilku słowach streścić całą historię Visty i pewnie wywołać skok ciśnienia u kilku osób, a to przecież dopiero początek…

Oczywiście powyższy akapit celowo ma bardzo prześmiewczy i ironiczny wydźwięk. Czytając miedzy wierszami z pewnością odnajdziecie komentarz dotyczący fanboystwa. Wróćmy jednak (już względnie na poważnie) do tematu. Vista jednym się podoba, innym nie, ale faktem jest, że jak na razie przegrywa sromotnie wyścig o klienta ze swoim starszym bratem, XP i jest chyba nawet bardziej krytykowana od niesławnego Millenium. Dlatego też firma Steve’a Ballmera (któremu to William przekazał ster w styczniu 2007 roku) systematycznie przedłuża wsparcie dla „Doświadczenia”, zaś klienci zastanawiają się, czy nie przeskoczyć wersji Windows NT6.0 pozostając z poczciwym 5.1 aż do nadejścia „Siódemki”. I to może być… w sumie i dobry i zły pomysł.

I tu wreszcie mogę przejść do właściwego tematu. Przedtem jednak dodam, że nie powinniście brać informacji, które za chwilę przeczytacie (lub już przeczytaliście klikając w link do źródła) za pewnik. Mimo, że pochodzą najpewniej z Microsoftu, autor artykułu, na który się powołuję napisał, że po publikacji otrzymał trochę maili z Redmond, z których jeden sugerował nawet, iż dane te nie dotyczą Windows 7 a innego, bliżej nieokreślonego projektu, planowanego na czas pomiędzy Windows 7 i 8. Cóż, w MS był bałagan w trakcie prac nad Vistą (słynny opis stylu pracy na blogu jednego z programistów) i jak widać pewne rzeczy się nie zmieniają. Mimo to piszę teraz te słowa – głównie dlatego, że informacje wydają mi się interesujące i warte zapoznania się z nimi. Jeśli są prawdziwe i faktycznie chodzi o NT7.0 to mogłoby się zrobić naprawdę ciekawie. Poza tym… każdy lubi sobie raz na jakiś czas pogdybać.

Windowsy od czasu swojego powstania robiły się z każdym wydaniem coraz większe. Rosły przez to bardzo szybko wymagania systemowe – szczególnie te realne, zapewniające komfortową pracę – a i same OS’y stawały się coraz większe. Dość powiedzieć, że XP zajmował na dysku 2 gigabajty zaś Vista – 20, przynajmniej z tego co podaje producent. Dlaczego tak jest? Cóż, między innymi z powodu podejścia do kompatybilności wstecznej. Szósta wersja systemu spod znaku kolorowego okienka zawiera bardzo wiele bibliotek DLL w różnych wersjach. Powodem tego jest fakt, iż każda z nich zawiera nieco inną funkcjonalność i dlatego aplikacje pisane dla poprzednich Windowsów muszą otrzymać dostęp do konkretnej wersji biblioteki albo najzwyczajniej nie będą działać. To w sumie najprostsze rozwiązanie problemu – robimy gigantyczną bazę i kiedy aplikacja poprosi o bibliotekę wybieramy i dajemy jej tą, której wersja jest odpowiednia, czyli zawiera żądane funkcje. Niestety odbija się to negatywnie na wydajności i rozmiarze całego systemu.

Dlatego właśnie w Windows 7 Microsoft postanowił podejść do problemu od innej strony. Mianowicie system jako taki będzie wstecznie niekompatybilny. Tak, nie przesłyszeliście się, niekompatybilny. Jak podaje artykuł – „partially source, but not binary compatible with previous versions of Windows”. Całkowita niekompatybilność wsteczna byłaby jednak strzałem w… nawet nie stopę a głowę, dlatego system będzie wykorzystywał mechanizm zbliżony do znanego z Linuksa WINE.

Co to oznacza? Od środka tyle, że zamiast gigantycznej bazy różnych DLL’ek i wybierania dla każdej aplikacji odpowiedniej ich wersji będzie jedynie baza monolitycznych bibliotek, zawierających wywołania wszystkich możliwych funkcji z dotychczasowych API Windows, które będą następnie tłumaczone na nowe, natywne API „Siódemki”. Tłumaczenie to dotyczy oczywiście tylko starszych aplikacji – dla Visty, XP czy wcześniejszych – natywne będą po prostu działać.

Jeśli chodzi o wpływ takiego rozwiązania na użytkowników to wchodzimy tu już bardziej w moje osobiste przypuszczenia. Sądzę, że mogłoby to po pierwsze korzystnie wpłynąć na wymagania systemu. Vista pod tym względem jest wręcz idiotyczna więc każda poprawa jest mile widziana. Również szybkość aplikacji, przynajmniej tych nowych, pisanych z myślą o NT7.0 powinna wzrosnąć w stosunku do szóstej wersji „Nowej Technologii”. Zawsze twierdziłem, że jedynym sposobem, by naprawić Windows jest zburzyć to, co stare i zbudować go od nowa. Oczywiście tego Microsoft na pewno nie zrobi bo byłoby to tytaniczne zadanie i prawdopodobnie Sąd Ostateczny zastałby ich w połowie pracy (Bóg – „powrócił Mesjasz”, Microsoft – „Niech przyjdzie później, jesteśmy bardzo zajęci”) jednak wyczyszczenie i przekonstruowanie API, oraz zrezygnowanie z ciągnięcia za sobą balastu starych bibliotek powinno częściowo załatwić sprawę. I jeśli ta informacja okazałaby się prawdą to mielibyśmy szanse na naprawdę dobry Windows. Przynajmniej do pewnego stopnia.

Jak to mówią, nie ma róży bez kolców, więc i to rozwiązanie miałoby wady. I to spore, choć byłoby z pewnością krokiem w dobrą stronę. Po pierwsze rozwiązana w ten sposób kompatybilność wsteczna mogłaby być niepełna. Oczywiście nie ma co porównywać WINE z podobnym, ale wypracowywanym w MS, mechanizmem – ostatecznie głównym problemem „jabola” są braki w publicznej dokumentacji WinAPI a tej przeszkody „Mały-miękki” chyba nie napotka. Mimo to problemy z uruchamianiem starszych aplikacji mogą wystąpić. Głównie moim zdaniem w wypadku tych, które wykorzystują DirectX, czyli na przykład gier. I nie mam tu na myśli wyłącznie tych bardzo starych ale nawet te, pisane pod Vistę. Jeśli jednak będą działać, to najpewniej ich wydajność będzie średnia i nie liczyłbym, że „niespodziewane problemy” zdecydowałyby się nie wystąpić w tym odcinku. Najciekawiej jednak robi się kiedy spojrzymy… w drugą stronę. Złamanie kompatybilności API z poprzednimi wersjami Windows sprawiłoby, że aplikacje pisane dla NT7.0 nie miałyby szans działać na XP czy Viście. Tu natychmiast przypomina mi się DX10 na wyłączność dla „Perspektywy”. Otóż jeśli okazałoby się to prawdą, to Windows 7 byłby pod tym względem jeszcze gorszy. Naturalnie możliwe jest, że producenci tworzyliby wersje na starsze Windowsy – ostatecznie skoro tworzone są porty aplikacji dla Linuksa i Makówek to dlaczego nie. Jednak byłaby to dodatkowa robota i nie sądzę, żeby wszystkim chciało się przepisać lub, w najlepszym razie, przekompilowywać program na wcześniejsze wersje Okienek. A już na pewno nie bawiliby się w coś takiego zbyt długo. Szczególnie, że Microsoft z pewnością dołożyłby starań, żeby się to nie opłacało (na przykład szybko ucinając wsparcie dla „przestarzałych” wersji systemu).

Podsumowując, mimo obaw liczę na to, że informacje jednak są prawdziwe i dotyczą Windows 7 a nie jakiejś niesprecyzowanej, innej wersji na przykład na urządzenia mobilne. Ostatecznie to jedyna szansa by Microsoft wreszcie pozbył się naleciałości i „ogonów” ciągnących się za Windowsami od niepamiętnych czasów. Tworząc Mac OS/X Apple poszedł w podobnym kierunku i wypadło to bardzo dobrze, choć wiadomo, że takie radykalne zmiany w systemie jednak mało popularnym to nie to samo co w OS’owym monopoliście. Tylko w ten sposób jednak da się zamienić Windows w nowoczesny, wydajny i pewny system operacyjny a dodatkowo odciąć się, przynajmniej częściowo, od obecnych wirusów i innego śmiecia. Zachowanie kompatybilności wstecznej w pewnym zakresie sprawia, że część z nich nadal pustoszyłaby komputery, jednak gdyby zrobić to z głową i odizolować warstwę starych aplikacji od ważnych części systemu, to mogłoby to zadziałać – przynajmniej na jakiś czas. Ciągle jednak nie potrafię zapomnieć, że mamy tu do czynienia z Microsoftem. A to nie napawa mnie optymizmem, bo wprowadzając takie zmiany mogą też łatwo zrobić coś, żeby wymusić zmianę systemu na tych, którzy tego nie chcą. W wypadku Visty był to DirectX (i nie zadziałał), ale tu mamy do czynienia z czymś znacznie większym. Więc jeśli to wszystko okaże się prawdą to pozostanie tylko mieć nadzieję, że naprawiając swój system panowie i panie z Redmond nie nabiją nas przy okazji w butelkę.